Psychologiczna elastyczność z jednej strony oraz unikanie doświadczania z drugiej strony stanowią, wg ACT, przeciwległe bieguny na kontinuum rozciągającym się pomiędzy zdrowiem i witalnością a cierpieniem i psychopatologią.
Nadrzędnym celem terapii ACT jest zatem zwiększenie psychologicznej elastyczności, co wiąże się z redukcją zachowań mających na celu unikanie doświadczania.
Terapeuta ACT stosuje szeroki wachlarz technik, metafor, procedur i ćwiczeń (włączając ćwiczenia mindfulness), częściowo zapożyczonych od innych kierunkow terapeutycznych, a częściowo stworzonych specjalnie dla ACT. W sensie technicznym ACT może być zatem uważana za terapię eklektyczną.
Jednak zgodnie z intencją twórców tej terapii, ACT nie powinna być traktowana jako specyficzna "technologia zmiany", lecz jako spójny model psychopatologii oraz model procesów prowadzących do zdrowia i witalności.
Zgodnie z takim podejściem każda technika, która aktywuje procesy zmiany (proponowane przez ACT) może zostać włączona do repertuaru terapeuty ACT.
Sześć procesów, na których opiera się psychologiczna elastyczność, to: akceptacja, defuzja poznawcza, kontakt z chwilą obecną, ja jako kontekst, ustalenie wartości i zaangażowane działanie. Poszczególne techniki terapeutyczne stosowane w ACT aktywują w różnym stopniu poszczególne procesy. Wymienione powyżej procesy zmiany są wzajemnie powiązane i zależne od siebie. Pierwsze cztery z nich zostały przez S.C. Hayesa oraz L. Fletcher w 2005 roku zidentyfikowane jako zasadnicze składniki praktyki mindfulness.
Akceptacja (acceptance) własnych myśli, uczuć i doznań fizycznych jest alternatywą unikania doświadczania. Akceptacja jest świadomym aktem woli doświadczania rzeczywistości taką, jaką ona jest, włączając to, co sprawia ból i co jest nieprzyjemne. Akceptacja nie jest ani aprobatą, ani rezygnacją, lecz wyborem pozostawania w pełnym i świadomym kontakcie z tym, czego się w danej chwili rzeczywiście doświadcza - bez prób ucieczki, zmiany lub obrony.
Defuzja poznawcza, zwana też deliteralizacją (cognitive defusion / deliteralisation) jest procesem prowadzącym do pozbawienia myśli ich dosłownego znaczenia. Dzięki defuzji klient staje się świadomy samego procesu myślenia, co pozwala mu na rozróżnienie pomiędzy "myślą" i "myślącym". Myśli zaczynają być traktowane jako to, czym naprawdę są, czyli jako symbole, a nie jako to, co symbolizują. W ten sposób tracą one swój wpływ na emocje i swoją "władzę" nad klientem. Tak jak obraz jedzenia nie może zaspokoić głodu, tak obraz niebezpieczeństwa nie może wyrządzić szkody. Myśli są użytecznymi symbolami rzeczywistości, jednak nie są samą rzeczywistością. Dzięki poznawczej defuzji problematyczna zawartość myśli nie musi być zmieniona, ponieważ klient uczy się oddzielać symbol (myśl), od tego co symbolizuje (rzeczywistość) i przestaje reagowac na to pierwsze tak, jak by było tym drugim.
Kontakt z chwilą obecną (contact with the present moment) polega na byciu uważnym i świadomym tego, czego się doświadcza w danym momencie ("tu i teraz"). Kontakt z chwilą obecną jest przeciwieństwem pogrążania się w myślach o przyszłości, we wspomnieniach z przeszłości lub wędrowania myślami w inne miejsca niż to, w którym się fizycznie przebywa. Kontakt z chwilą obecną zwiększa świadomość własnego życia, które jest procesem przebiegającym zawsze "tu i teraz". To, czego nie doświadczamy tu i teraz jest jedynie wspomnieniem lub wyobrażeniem. Aktywacja tego procesu prowadzi do kontaktu z rzeczywistością taką, jaka jest, a nie zniekształconą przez oceny, porównania, analizy, konkluzje, wartościowanie itp. Proces ten zwiększa również kontakt z bezpośrednimi konsekwencjami naszych zachowań i pozwala szybciej na nie reagować, np. poprzez modyfikację zachowania. Ma to szczególną wartość, gdy zachowanie sterowane jest sztywnymi, dysfunkcjonalnymi zasadami i regułami.
Ja jako kontekst, zwane też "ja jako perspektywa" (self as context / self as perspective)
można zdefiniować jako "kontekst, w którym przebiega wszystko to, co składa się na nasze doświadczenie, czyli myśli, uczucia, wspomnienia, doznania fizyczne".
W przeciwieństwie do "ja konceptualnego", zawierającego nasze sądy oraz wiedzę o sobie samych, "ja jako kontekst" nie posiada zawartości słowno-pojęciowej (werbalnej). Można je opisać jako "perspektywę, z której doświadczane jest życie".
Zgodnie z Relational Frame Theory “Czlowiek może być świadomy granic wszystkiego poza granicami swojej własnej świadomości i perspektywy, z której doświadcza życia. Z tego powodu, to poczucie nieograniczonej perspektywy lub "miejsca, z którego się wszystkiego doświadcza", pozostaje niezmienne w ciągu całego życia po tym, jak pojawiło się po raz pierwszy (zwykle w wieku ok. trzech lat).”
Podczas gdy nie-kontekstualne kierunki terapeutyczne starają się modyfikować "ja konceptualne" (zwerbalizowane), na przykład poprzez zmianę znaczenia przeszłych wydarzeń, ACT uczy doświadczać własnej egzystencji z niewerbalnej perspektywy "ja jako kontekst".
Ustalenie wartości (values clarification) jest procesem określania tego, co dla nas w życiu ważne i co nadaje mu sens. Wartości nie należy mylić z celami. Zgodnie z definicją wartość nie jest czymś, co można osiągnąć, lecz raczej kierunkiem, w którym pragnie się podążać. Wartością jest jakość interakcji z otoczeniem, a nie konkretny rezultat.
Na przykład wartość "bycie dobrym rodzicem" nigdy nie może być ostatecznie osiągnięta w takim sensie jak osiąga się konkretne cele (np. zdobycie dyplomu, kupno czegoś, wykonanie konkretnej pracy itp.). Wartość jest jak podążanie w kierunku wschodnim lub zachodnim: niezależnie od tego jak daleko się zaszło, zawsze będzie jakiś "wschód" lub "zachód".
Zaangażowane działanie (commited action) jest konkretyzacją wartości. Proces ten można zdefiniować jako zaangażowanie w zachowanie służące wybranym przez siebie wartościom. Może to być na przykład ustalenie konkretnych celów (wartość "bycie dobrym rodzicem" - zaangażowane działanie "spędzę dzisiaj wieczór na czytaniu książki mojemu dziecku").