Nikolaou, P. A. (2017). ACT to prevent eating disorders : evaluation of the AcceptME digital gamified prevention program based on acceptance and commitment therapy. Dissertation: Πανεπιστήμιο Κύπρου / University of Cyprus.

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (Δ.Δ) αποτελούν ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα υγείας το οποίο κυρίως επηρεάζει γυναίκες και συνήθως εμφανίζεται στην εφηβεία ή στην αρχή της ενηλικίωσης (Grilo, 2004). Καθώς οι Δ.Δ συσχετίζονται με δυσμενής ιατρικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, είναι ζωτικής σημασίας να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη επιτυχών προγραμμάτων πρόληψης. Παρόλο ότι τις δυο τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων πρόληψης των Δ.Δ, υπάρχει χώρος για αύξηση της αποδοτικότητας τους (Stice et al., 2013). Μέχρι σήμερα, τα προγράμματα πρόληψης των Δ.Δ έχουν επικεντρωθεί είτε στην μείωση της επιδίωξης του ιδανικά λεπτού σώματος (Stice et al., 2012) ή αμφισβητώντας και αντικαθιστώντας μη ρεαλιστικές σκέψεις σε ότι αφορά το φαγητό, το σώμα και το βάρος (Vanderlinden, 2008). Υπάρχει μια αύξηση των στοιχείων που υποστηρίζουν την λειτουργική σχέση μεταξύ της συμπτωματολογίας των Δ.Δ και του ελέγχου της συναισθηματικής κατάστασης είτε με την αποφυγή είτε την αναστολή συναισθηματικών αντιδράσεων. Η παρούσα διδακτορική διατριβή είχε στόχο να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα και την αποδοχή ενός ψηφιακού προγράμματος πρόληψης βασισμένο στην Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης – ΘΑΔ (ACT; Hayes et al, 1999) ανάμεσα σε μια ομάδα νεαρών γυναικών με αναγνωρισμένο ρίσκο ανάπτυξης Δ.Δ και σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Οι στόχοι της διατριβής ήταν η ανάπτυξη του πρωτοκόλλου και ψηφιακού προγράμματος AcceptME, η ανατροφοδότηση από τους συμμετέχοντες σε σχέση με την αποδοχή του προγράμματος καθώς και η εξέταση της αποτελεσματικότητας ενός προγράμματος πρόληψης βασισμένο στην ΘΑΔ συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου σε νεαρές γυναίκες με αναγνωρισμένο ρίσκο ανάπτυξης Δ.Δ. Το πρόγραμμα πρόληψης AcceptME έχει αρκετές καινοτομίες: α) βασίζεται στην θεωρεία και τις πρακτικές της ΘΑΔ; β) χρησιμοποιεί ιδιότητες ηλεκτρονικού παιχνιδιού για να είναι ελκυστικό προς εφήβους και νεαρούς ενήλικες; γ) στοχεύει στην αλλαγή συμπεριφοράς μέσω της βοήθειας του συμμετέχοντα προς τον ψηφιακό χαρακτήρα να ξεπεράσει δυσκολίες στο ψηφιακό πρόγραμμα. Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιημένα έλαβαν είτε το ψηφιακό πρόγραμμα πρόληψης (N=58 Mage= 15.27, SD=2.25) είτε τοποθετήθηκαν στην ομάδα ελέγχου (N=30, Mage=15.09, SD=1.89). Η ομάδα πρόληψης συμπλήρωσε 6 ψηφιακές συνεδρίες. Η ανάλυση έδειξε ότι το πρόγραμμα πρόληψης AcceptME μείωσε αποτελεσματικά την ανησυχία των συμμετεχόντων για το βάρος και το σχήμα του σώματος τους με μεγάλη αποτελεσματικότητα (Cohen’s d=.91) συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Η ανατροφοδότηση από τους συμμετέχοντες συνιστά ότι για αυτή την ομάδα συμμετεχόντων, το πρόγραμμα AcceptME κρίθηκε ως βοηθητικό για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των σκέψεων και των ανησυχιών για την εικόνα του σώματος. Πιο συγκεκριμένα, οι πιο σημαντικές διαδικασίες του προγράμματος που αναγνωρίστηκαν ήταν οι αξίες και η αποδοχή. Η ανατροφοδότηση των συμμετεχόντων ανέδειξε επίσης ιδιότητες του ηλεκτρονικού παιχνιδιού ως χρήσιμες. Για παράδειγμα, η ιστορία και η πλοκή του προγράμματος φάνηκε να επιτυγχάνει τον στόχο της ενασχόλησης των συμμετεχόντων σε vicarious experience και ακολούθως να μαθαίνουν από αυτή την εμπειρία. Φαίνεται πως η οπτική γωνία μέσω ενός τρίτου ατόμου ίσως να είναι μια αποτελεσματική μέθοδος για την επαύξηση της συμμετοχής και, στην τελική, στην συμπεριφοριστική αλλαγή. Συνολικά, αυτά τα αποτελέσματα εισηγούνται ότι το πρόγραμμα AcceptME είναι υποσχόμενο ως προς την αποφυγή Δ.Δ ανάμεσα σε νεαρές γυναίκες.



Eating Disorders (ED) constitute a serious public health issue that affects predominantly women and appears typically in adolescence or early adulthood (Grilo, 2004). As ED are associated with significant adverse medical and psychological consequences, it is vital to focus on the development of successful prevention programs. Even though, in the last two decades significant steps have been made over the development of efficacious and effective ED prevention programs, there is room for improvement in regards to effect sizes (Stice et al., 2013). Prevention programs for ED to date have focussed on either reducing the pursuit of the thin ideal (Stice et al., 2012) or on disputing and replacing unrealistic thoughts with regard to food, body and weigh (Vanderlinden, 2008). There is a growing body of evidence supporting the functional relationship between ED symptomatology and control of emotional states either by avoiding or inhibiting emotional responses. The present doctoral thesis aimed to investigate the effectiveness and acceptability of a digital Acceptance and Commitment Therapy (ACT; Hayes et al, 1999) based prevention program in comparison to a wait-list control group for young women identified to be at risk for ED. The goals of the study were to describe the development of the AcceptME protocol and digitalized program, assess participants’ feedback and the acceptability of the program, and examine the effectiveness of the ACT-based prevention program compared to a wait-list control group. This prevention program has several innovations: a) it is based on ACT theory and practices; b) it uses gamification principles to create a program appealing to adolescents; c) it targets behaviour change in individuals via helping a digital character overcome difficulties in the digitalized program Participants were randomized to receive either the digital prevention program (N=58 M Age= 15.27, SD=2.25) or placed on a wait-list (N=30, M Age=15.09, SD=1.89). The prevention group completed 6 digital sessions. Analyses indicated that the AcceptME prevention program effectively reduced the weight and shape concerns (WCS) of participants, with large resulting effect sizes (Cohen’s d=.91) when compared to wait-list controls. Participants’ feedback suggests that for this group of participants, the AcceptME program was perceived as helpful for dealing more effectively with body related thoughts and worries. Specifically, the most useful program processes identified were values and acceptance. Participants’ feedback indicated some of the gamification processes to be useful. For instance the programs storyline as initially conceptualized seemed to achieve the goal of engaging the participants in a vicarious experience and, in turn, learning from this experience. It seems that using the third person perspective might be an effective strategy to enhance participation and ultimately, behaviour change. Overall, these results suggest that the AcceptME program holds promise for the prevention of EDs among young women.