Kaplan, T. & Keser, İ. (2020). Geropsikiyatrik Bakımda Etkin Bir Hemşirelik Müdahalesi: Kabul Ve Kararlılık Terapisi [An Effective Nursing Intervention In Geropsychiatric Care: Acceptance And Commitment Therapy].

Giriş ve Amaç: Geriatrik popülasyonun artışıyla birlikte, psikiyatrik bozukluk ve davranış problemleri yaşayan birçok yaşlı erişkinin etkin bakım ve tedavi gereksinimi daha görünür hale gelmiştir. Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT), Geropisikiyatrik bakımda kullanılan etkin müdahalelerden birisidir. Bu derleme çalışmasında, geropsikiyatrik bakımda uygulanan kabul ve kararlılık terapisinin etkin bir yöntem olduğuna dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Yöntem: Literatür taraması, güncel veri tabanlarında “kabul ve kararlılık terapisi”, “yaşlılarda kabul ve kararlılık terapisi”, “acceptance and commitment therapy”, “acceptance and commitment therapy on elderly” anahtar kelimeleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Bulgular: Kabul ve Kararlılık Terapisi, bireyin içinde bulunduğu andaki duygu, düşünce ve davranışlarını farkına vararak olduğu gibi kabul edip onlara zihninde bir yer açabilmesini ve değerlerine hizmet eden davranışlara yönelebilmesini amaçlamaktadır. Kabul ve Kararlılık Terapisi, olumsuz duygu ve düşünceleri deneyimlemek ve yönetmek konusunda insanları teşvik eden bir tedavi yaklaşımıdır ve temel amacı psikolojik esnekliği arttırmaktır. Literatür incelendiğinde kabul ve kararlılık terapisinin; yaşlı bireylerde yaşam kalitesini artırdığı, diyabetle ilgili duygusal rahatsızlık, ölüm korkusu ve saplantısı üzerine olumlu etkisinin olduğu, kronik ağrı şiddetini, anksiyeteyi, depresyonu azalttığı, öz yeterlilik ve sosyal uyumu artırdığı, yaşlı kadınlarda yaşam kalitesini artırdığı ve kardiyovasküler bozukluğu bulunan yaşlı erkeklerde algılanan olumsuz stresi azalttığı görülmektedir. Müdahalenin uygulama biçimi farklılık gösterebilmektedir. Literatür incelendiğinde müdahalenin genellikle grup oturumu şeklinde uygulandığı ancak bireysel uygulanan çalışmaların da olduğu görülmektedir. Ayrıca oturum sayısı ve süresinde bir standardın olmadığı, faklı süre ve sıklıkta uygulanabildiği görülmüştür.

Sonuç ve Öneriler: İncelenen çalışmalar Kabul ve Kararlılık Terapisinin yaşlanma sürecine bağlı olarak gelişen fiziksel, sosyal ve ruhsal değişimlere bireylerin uyum sağlayabilmesi için uygulanabilecek etkin bir geropsikiyatrik bakım müdahalesi olduğunu ortaya koymaktadır. Hemşirelerin Kabul ve Kararlılık Terapisi konusunda bilgilendirilmesi, bu yaklaşımların kullanılabilirliği ve uygulaması konusunda farkındalık oluşturulması, geropsikiyatrik bakımda bu müdahalenin uygulanması ve uygulama sonuçlarının paylaşılması önerilmektedir.

Introduction and Aim: With the increase of the geriatric population, the need for effective care and treatment of many older adults with psychiatric disorders and behavioral problems has become more visible. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is one of the effective interventions used in Geropsychiatric care. In this review, it is aimed to draw attention to the fact that acceptance and determination therapy applied in geropsychiatric care is an effective method.

Method: The literature review was carried out using the keywords "kabul ve kararlılık terapisi", "yaşlılarda kabul ve kararlılık terapisi", "acceptance and commitment therapy", "acceptance and commitment therapy on elderly" in current databases.

Findings: Acceptance and Commitment Therapy aims to enable the individual to recognize the feelings, thoughts and behaviors of the moment they are in, accept them as they are, open a place in their mind and turn to behaviors that serve their values. Acceptance and Commitment Therapy is a treatment approach that encourages people to experience and manage negative emotions and thoughts, and its main purpose is to increase psychological flexibility. When the literature is reviewed, acceptance and determination therapy; It improves the quality of life in elderly people, has a positive effect on diabetes-related emotional discomfort, fear of death and obsession, reduces chronic pain severity, anxiety, depression, increases self-efficacy and social adaptation, improves quality of life in elderly women, and perceived negative stress in elderly men with cardiovascular disorders It appears to reduce. The mode of application of the intervention may differ. When the literature is examined, it is seen that the intervention is generally applied as a group session, but there are also studies performed individually. In addition, it has been observed that there is no standard for the number and duration of sessions, and it can be applied at different times and frequencies.

Conclusion and Recommendations: The studies examined have shown that Acceptance and Commitment Therapy is an effective geropsychiatric care intervention that can be applied to individuals to adapt to physical, social and psychological changes due to the aging process. It is recommended to inform nurses about Acceptance and Commitment Therapy, to raise awareness about the usability and application of these approaches, to apply this intervention in geropsychiatric care and to share the results of the application.