Terapia Akceptacji i Zaangażowania (Acceptance and Commitment Therapy)
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) czyli Terapia Akceptacji i Zaangażowania jest kierunkiem psychoterapeutycznym wywodzącym się z nurtu terapii poznawczo-behawioralnych. ACT zaliczana jest do tzw. trzeciej fali tego nurtu wraz z takimi kierunkami psychoterapeutycznymi jak Dialectical Behavior Therapy (DBT), Functional Analytic Psychotherapy (FAP), Behavioral Activation (BA) oraz Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT). Terapie te, zwane również terapiami nowej generacji, budzą ostatnio rosnące zainteresowanie klinicystów na całym świecie, a ich skuteczność znajduje potwierdzenie w coraz liczniejszych badaniach klinicznych.
Chociaż ACT jest terapią stosunkowo młodą (pierwszy podręcznik tej metody w formie książkowej ukazał się w 1999 roku), jej empiryczny status jest już dobrze ugruntowany, a Amerykanskie Towarzystwo Psychologiczne umieściło ACT na liście "terapii opartych na dowodach" (empirically supported treatments). Pozytywne rezultaty badań klinicznych doprowadziły również do umieszczenia Terapii Akceptacji i Zaangażowania (ACT) w narodowym rejestrze praktyk medycznych opartych na dowodach (The National Registry of Evidence-based Programs and Practices -NREPP) prowadzonym przez Amerykańskie Federalne Ministerstwo Zdrowia (Department of Health and Human Services).
W ACT nadrzędnym celem terapeutycznym jest zwiększenie psychologicznej elastyczności klienta (psychological flexibility), a cel ten realizuje się poprzez połączenie strategii terapeutycznych opartych na mindfulness i akceptacji ze strategiami bezpośredniej modyfikacji zachowania.
Elastyczność psychologiczna to, według ACT, zdolność pelnego doświadczania "tu i teraz" jako świadoma istota ludzka oraz kontynuowania lub zmiany zachowania w zależności od tego, czy służy ono osiągnieciu celów zgodnych z osobistymi wartościami.
W dotychczas przeprowadzonych badaniach klinicznych ACT wykazała swoją skuteczność wobec szerokiego zakresu problemów psychologicznych. Jej efektywność udowodniona została m.in przy leczeniu depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, całego spektrum zaburzeń lękowych, zespołu wypalenia zawodowego, zespołu stresu pourazowego (PTSD), zaburzeń odżywiania, uzależnień oraz schizofrenii.
ACT okazała się również skuteczną metodą radzenia sobie z psychologicznymi skutkami wielu chronicznych problemów zdrowotnych o podłożu somatycznym, takich jak epilepsja, cukrzyca, szumy uszne (tinnitus) czy przewlekły ból, a także poprawiła jakość życia i zmniejszyła stres u pacjentów w końcowym stadium choroby nowotworowej.
Korzyści ze stosowania ACT odnoszą nie tylko klienci, ale również terapeuci. Jak wykazują badania, ACT jest skuteczna m.in. w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu terapeutów.